منتظران ظهور

در جامعه ي اسلامي مانند هر جامعه ي ديگر، آزادي بيان به اين معني كه هر چه خواست بگويد يا بنويسد وجود ندارد؛ هيچ عاقلي نمي پذيرد كه به عنوان آزادي، عملي بر خلاف ارزشها و قوانين جامعه و در جهت تخريب و ضرر زدن به افراد، انجام شود؛ ولي در فرهنگ هاي مختلف، نوع محدوديّت ها و شكل اجراي آن متفاوت است.
در فرهنگ غرب، چون حقيقتي وراي خواست اكثريت وجود ندارد و دين، امري سليقه اي محسوب ميگردد؛ لذا محدوديّت هايي كه اجرا مي شود تنها در جهت منافع مادّي است؛ اما در اسلام به اين عنوان كه مصالح مادي و معنوي و سعادت اخروي انسانها را دنبال مي كند، محدوديّت هاي آزادي بيان نيز در همين جهت اجرا مي شود. بنابراین در دنياي كنوني غرب كه اين همه دم از حقوق بشر ميزنند، اگر كسي يا كشوري، كمي از منافع مادّي و دنيايي آنان را تهديد كند و يا به آن لطمه بزند، ظلمها و جنايتهاي بسياري در حقّ او مرتكب شده و از هيچ كاري براي مقابله فروگذاري نميكنند. اما اگر كسي به معنويّت و مصالح اخروي لطمه بزند و رفتار زشت و عقيده ي باطلي را بروز دهد، به شرط اين كه دنياي آنان لطمه نبيند آزاد است و كسي حق مقابله با او را ندارد و اسم اين را آزادي عقيده و بيان مي گذارند
ولي در اسلام، مصالح انسانها، تنها در امور مادّي نيست؛ لذا اگر كسي جرمي را به هر شكل مرتكب شد، فقط در حدّ همان جرم و اجراي حكم خداوند برخورد مي شود و بقيّه ي حقوق او محترم است. در مبحث عقيده ي غلط نيز بدين گونه است كه، اگر گفتار و رفتاري منجر شود كه براي مصلحت جامعه زيانبار باشد، بر اساس حكم خدا با آن برخورد مي شود.
بر این اساس، آزادي بيان اگر به شكل تبيين حقيقت، نشر علوم و معارف و اطلاع رساني صحيح باشد و براي انتقاد سازنده و كمك به تشخيص قول احسن انجام شود، بلا اشكال و پسنديده است؛ در عوض، تبليغ عليه اسلام و قوانين الهي و مقدّمات و ارزشهاي ديني و فتنه انگيزي در هر شكلي كه انجام شود، يقيناً حرام و ممنوع است و حكومت اسلامي وظيفه دارد كه آزاديهاي مشروع را تأمين نمايد و از اعمال نامشروع جلوگيري كند.
پس بيان، يك رفتار اجتماعي است و در اصطلاح كلّي شامل همه ي ابزارهاي رسانه اي، اعم از: گفتاري و نوشتاري، صوتي و تصويري ميشود؛ و از ويژگيهاي انسان و نيز وسيله اي براي برقراري ارتباط فكري است كه بايد در جهت تعالي و رشد واقعي انسانها مورد استفاده قرار بگيرد؛ در غير اين صورت با توجه به ضرر و آسيبي كه پديد مي آورد مستحقّ مجازات خواهد بود(مصباح یزدی, 1381,دين و آزادي صص-47 40 )